ترس مقدس
فکر میکنید چرا دانشجویان به این نتیجه میرسند که باید اعتراض کنند؟ خودِ آمریکاییها میگویند که رفتنِ شاه بهآمریکا، ایرانیها را به یادِ خاطرۀ «کودتای ۲۸ مرداد» میاندازد و برای همین، نسبت به این واقعه اعتراض میکنند.
فکر میکنید چرا دانشجویان به این نتیجه میرسند که باید اعتراض کنند؟ خودِ آمریکاییها میگویند که رفتنِ شاه بهآمریکا، ایرانیها را به یادِ خاطرۀ «کودتای ۲۸ مرداد» میاندازد و برای همین، نسبت به این واقعه اعتراض میکنند.
چند ماه بعد از ۲۸ مرداد است. کدخدا میخواهد ببیند ماموریت سرسپردگانش در ایران آیا درست انجام شده یا نه ؟ قرار است نیکسون به ایران بیاید.دانشجوها به تب و تاب میافتند و برای اولین بار فریاد مرگ بر آمریکا در ایران طنین می اندازد.
اهمیت مبارزات مرحوم آیتالله کاشانی در آن سالها این بود که روح مقاومت و مبارزه را در برابر استعمار خارجی در میان مردم مسلمان ایران احیا نمود و وجه تمایز ایشان با دیگر مبارزانِ آن دوران نیز دقیقا در این روحیه و مشی بیگانهستیزی تجلی مییافت.
پس از اینکه «جورج بوش» ایران را محور شرارت نامید و ممکن بود به آن حمله کند، به من الهام شد بیهیچ ترسی از او فیلم را بسازم. آن موقع مازیار جبرانی؛ طنزپرداز معروف، یک جوک خندهدار از این سخنرانیِ محور شرارت بوش ساخت که آن را در نسخۀ تئاتریِ کودتای آمریکایی آوردهام. مخاطبان ایرانی احتمالاً از این قسمت و از گزندگی آن خوششان آمده باشد.
در آستانه سالروز کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، سامانه «عماریار»، مجموعهای مستند درباره این روایت بزرگ و پرحاشیه تاریخی ارائه کرده است.
رنج و مرارتهایی که آیتالله کاشانی در دولت زاهدی متحمل شد نیز گواهِ دیگری بر مخالفت او با دولت کودتا و عملکردش است. اعلامیۀ شدیداللحنِ آیتالله کاشانی علیه قراردادِ «کنسرسیوم»، به بازداشت او در ۷۰ سالگی انجامید. آزادیِ او دیری نپایید و در دیماهِ سال ۱۳۳۴ بارِ دیگر به اتهامِ همکاری در قتلِ سپهبد رزمآرا دستگیر و محاکمه شد و سرانجام در اسفندماه بهطور موقت آزاد شد.
ایرانیها تا دوسال بعد از انقلاب، یعنی تا ۳۱ شهریور ۵۹، هنوز هم از ایجادِ یک کودتا بهوسیلۀ آمریکاییها میترسیدند. البته، «ترس»، نه بهمعنای منفیِ آن، بلکه «دلواپسی»، مابهازای چنین ترسی است. علت اصلی تسخیر سفارت آمریکا نیز همین دلواپسی بود.