به گزارش «ایام»، امیر گودرزی؛ پژوهشگر معماری و شهرسازی در صفحه شخصی خویش از کارکرد نمادها و نشانه‌ها در معماری و شهرسازی گفت و به دیوارنگاره میدان ولیعصر (عج) تهران پرداخت. متن یادداشت را در ادامه می‌خوانید:
در معماری و شهرسازی و طراحی کالبد یک جامعه، نشانه و نماد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و با استفاده از آنها می‌توان بسیاری از مفاهیم اعتقادی، فرهنگی، تاریخی و… را در انظار مردم قرار داد؛ برای رسیدن به مقاصدی مانند ایجاد هویت یا تداعی یک پیروزی تاریخی یا انتقال یک حس معنوی و یا ایجاد یک حس نوستالژیک؛ حتی گاه ممکن است همه اینها در یک نشانه یا نماد جمع شود.
اغلب چنین است که یک نشانه یا علامت به عنوان یک نماد تهیه نمی‌شود؛ اما بعدها با گذشت زمان ارزش نمادین به دست می‌آورد. مانند برج ایفل که شاید در ابتدای ایجاد آن صرفاً یک نشانه بود برای شهر پاریس اما با گذشت زمان و به دلیل ویژگی‌های ساخت و فرم آن تبدیل به نماد پاریس و حتی کشور فرانسه در کل جهان شد. البته ممکن است این ایده از ابتدا در ذهن سازندگان آن بوده باشد که این بنا به نمادی برای پاریس تبدیل شود. در معماری و شهرسازی تفاوت نماد با نشانه در این است که نماد حیث تاریخی می‌یابد و در یک دوره زمانی به دلیل فرم و محتوای آن به نماد تبدیل می‌شود. البته این‌گونه نیست که نشانه و نماد حتماً باید یک سازه یا بنا باشد.
قرآن به نشانه و تکلم خداوند با بندگان از طریق آنها تاکید زیاد دارد، همانطور که در بسیاری از آیات می‌بینم خداوند در ابتدا یا انتهای آیه به درک نشانی تاکید می‌کند. ( و من آیاته…، ان فی ذلک لایه و…)
آیه در قرآن به معنی نشانه است، یعنی هر خلقتی نشانه‌ای از چیزی دارد. انسان حکیم به دنبال نشانه‌هاست همان‌گونه که سعدی از برگ درختان سبز، معرفت به کردگار را می‌گیرد.
بنظر می‌رسد یکی از رسالت‌های معمار شناسایی آیات یا نشانه‌های الهی و باز طراحی آنها در اثر خود است. تاثیر نشانه بر مخاطب، تذکر است. شهر باید مدام به مخاطب، انسانیت، اخلاق، حق‌پذیری، مبارزه با ظالم، عدالت و همه‌ی فضائل را متذکر شود.
این چنین شهری چه فرهنگی تولید می‌کند؟
دیواره‌نگار میدان ولیعصر چند وقتی است که سعی دارد به عنوان نمادی برای یادآوری رویدادهای انقلاب و اسلام، توجه مردم را به خود جلب کند که بنظر می‌رسد با استفاده از طرح‌های زیبا و ملی در این کار موفق بوده است. این دیواره‌نگار رویدادهای تلخ و شیرین انقلاب و اتحاد و همدلی را به ما متذکر می‌شود.
تأثیر نمای شهر و دیوارها و بناهایی که دائماً در مقابل چشم مردم‌اند در فرهنگ جامعه و رفتار مردم چیزی فوق تصور بسیاری از مسئولان و مردمی است که می‌سازند و هیچ توجهی به آن ندارند.
دیدگاهتان را بنویسید